-
Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie
18.05.202313.05.2023Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:
- „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
- „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
- „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
-
interpunkcja w przytoczeniach cudzych słów15.10.200915.10.2009Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące użycia dwukropka, cudzysłowu i małej lub wielkiej litery. Czy dwukropki są konieczne w zdaniu: „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? Czy jeśli wprowadzę dwukropek, to cudzysłów mogę pominąć? Czy w takim przypadku mogę / muszę zachować wielką literę? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: «Nigdy w życiu tego nie kupię»”? „Gdy klient mówi «nie», bardzo rzadko ma na myśli: Nigdy w życiu tego nie kupię”? -
przytoczenia słów obcojęzycznych29.06.201029.06.2010Dzień dobry,
mam problem z użyciem cudzysłowu. W tekście przytaczamy słowa postaci w cudzysłowach (jeżeli to nie są dialogi z czasu teraźniejszego akcji), a jednocześnie wyrazy obce zapisujemy kursywą. Co jednak w przypadku, gdy cała wypowiedź jest jednocześnie wyrażeniem obcym, np. La belle au bois dormant? Czy ujmujemy ją dodatkowo w cudzysłów? Czy wystarczy sama kursywa?
Dziękuję i pozdrawiam,
Aneta
-
Wymowa słowa grejpfrut
16.03.202316.03.2023Dzień dobry,
chciałbym się spytać czy wymowa słowa „grejpfrut” jako [grejp-frut] zamiast [grej-frut], może zostać uznane jako hiperpoprawność (tak jak np. wymowa [jab-łko] zamiast [jap-ko]?
-
kilka tysięcy najczęstszych słów17.04.200717.04.2007Dzień dobry,
właśnie rozpoczynam pracę nad słownikiem kieszonkowym. Chciałabym się dowiedzieć, gdzie znalazłabym listę kilku tysięcy słów najczęciej używanych w dzisiejszym języku polskim. Jest mi znany Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (Kraków 1990), jednakże zależałoby mi na znalezieniu nowszego źródła, uwzględniającego wyrazy związane ze zmianami społeczno-polityczno-ekonomicznymi ostatnich 17 lat.
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź
Agnieszka Kusz -
Kolejność słów29.01.202029.01.2020Dzień dobry,
mam zapytanie odnośnie do kolejności konkretnych wyrazów w zdania i czy ma ona jakiekolwiek znaczenie. Które stwierdzenie będzie lepsze: „(…) szczęśliwego Nowego Roku, dobranoc” czy „(…) dobranoc, szczęśliwego Nowego Roku”?
Dziękuję i pozdrawiam
-
Składnia nazw ze słowem grupa12.01.201612.01.2016Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy odmiany nazw firm w zapisie Grupa …
Z reguły mamy do czynienia z zapisem gdzie stosuje się skrót nazwy: Grupa PZU, Grupa PKN Orlen. Jeśli jednak nie stosuje się skrótu w nazwie, np. Poczta Polska, to należy stosować zapis Grupa Poczta Polska czy z odmianą: Grupa Poczty Polskiej? Z góry dziękuję za odpowiedź
Nina Gierałtowska
-
Padawan15.05.201715.05.2017Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Kłopotliwy Murzyn
16.12.202031.01.2017Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.
Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.
-
rasa i Murzyn22.09.200822.09.2008Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe?